De een en de ander

In de hoge eikenbomen waar onze eekhoorn zich zo thuis voelt, blijkt ook nog een ander dier te wonen: de processierups. Een leuke naam voor een dier, maar ‘t is geen gezellig beestje. Dat mocht mijn man na een middag werken in de tuin aan den lijve ondervinden – letterlijk. Terwijl hij de snoodaards vervloekte, stelde ik me het leven van zo’n processierups voor. Hoe die zich dwars door een appel, twee peren, drie pruimen, vier aardbeien, vijf sinaasappels, een stuk chocoladetaart, een ijsje, een zure bom, een plak kaas, een stuk salami, een lolly, een stuk kersenvlaai, een worstje, een cakeje, een stuk meloen en tot slot een groen blaadje heen eet. Om uiteindelijk een wonderschone vlinder te worden. Een levendige fantasie, zeg je? Wel, mijn beelden leende ik integraal van Rupsje Nooitgenoeg, de klassieker van Eric Carle (1929).

Wie kent Rupsje Nooitgenoeg niet? Generaties peuters en kleuters wereldwijd leerden thuis, op school of in de kinderopvang met deze schrokop tellen, de dagen van de week benoemen en fruit en lekkernijen herkennen. Opnieuw en opnieuw en opnieuw. Van een klassieker gesproken. (En het fijne is: in het Nederlands is zijn naam veel mooier dan in de oorspronkelijke titel: The very hungry caterpillar.)

DSC_0269

Badboekjes, knisperboekjes, klein formaat, reusachtige boeken of welke vorm dan ook: altijd op zoek naar eten, deze rups.

 

Onlangs werd Rupsje Nooitgenoeg vijftig jaar oud. Een rups van vijftig jaar….God verhoede dat onze processierups dat voorbeeld volgt!

 

Bakermat

In het album zijn het slechts twee foto’s maar in mijn hoofd heb ik een reeks van snel opeenvolgende beelden. De oudste is nog een baby, een ukje van zo’n vier maanden. Ze zit op de schoot van haar Vake, onzeker rechtop. Een stoffen boekje van Kikker van Max Velthuys ligt op hun schoot. Een boekje van vier pagina’s met eenvoudige, duidelijke tekeningen in felle kleuren: Kikker in zijn typische korte broek met witte en rode strepen wijst naar de lucht, ligt in het gras, speelt in het water. Vake wijst haar plaatjes aan en vertelt er wat bij. Wat dat korte vertelmoment met haar doet! Ze kijkt letterlijk haar ogen uit, volgt heel intens hoe de pagina wordt omgedraaid (nog een Kikker?!), wijst met haar mollige vingertje iets aan, haar vingertjes en teentjes friemelen van blijdschap. Ja, ze is merkbaar in haar schik!

Kikker Max Velthuys

Kikker van Max Velthuys was in hun prille kindertijd een echte favoriet.

Met of zonder boekje – hebben we niet allemaal intuïtief liedjes gezongen, kriebelspelletjes gespeeld, versjes en rijmpjes opgezegd tijdens het verschonen, bij het naar bed brengen, om te troosten, of gewoon zomaar, zonder reden? Hebben we niet allemaal onze baby’s en peuters geknuffeld met taal*? En vonden zij dat niet allemaal geweldig?

Ongetwijfeld wel! En ook het boek kan al vanaf de allereerste weken een mooie rol spelen. Voorlezen aan baby’s en peuters en samen het boek verkennen is heerlijk. Maar vaker zijn ze gewoon “bezig met boekjes”, in de meest letterlijke zin: sabbelen, gooien (en dan huilen omdat het weg is), frunniken en friemelen, slaan, spetteren in bad, ritselen en knisperen, bijten, open – en dichtdoen. (De knisperboekjes, badboekjes en stoffen en kartonnen boekjes kunnen best tegen een stootje, hoor.) Het boek wordt zo een trouwe metgezel in hun snelle motorische, emotionele en cognitieve ontwikkeling. Tot het verhaal op zich een betekenis krijgt en een ontdekkingsreis door de wereld wordt.

Voorlezen aan jonge kinderen heeft een gunstige invloed op hun ontwikkeling – dat is uitvoerig bewezen. Mooi meegenomen natuurlijk. Maar dat is voor mij niet het belangrijkste. Het gaat mij om de beleving, om het samenzijn, om de herinnering aan die vele mooie momenten met Nijntje, Dikke Dik, Muis (Maisy) en Kikker. (De kinderen denken met veel tederheid aan hen terug.) En om die heerlijk friemelende teentjes natuurlijk.

Bakermat

Dikkie Dik en Muis: stuk gelezen in die eerste jaren.

(In het kader van Boekstart, een voorleesproject van Iedereen Leest gericht op baby’s en peuters. Meer informatie over Boekstart, Boekstartgemeentes, boekentips en het boekenpakket via Kind en Gezin op www.boekstart.be)

Met dank aan Narrata, Centrum voor bevordering van voorlezen en vertellen, voor de vorming “Interactief voorlezen aan baby’s en peuters” – nou ja “het bezig zijn met boekjes” zoals ze het zelf herformuleerden.

* Naar de mooie titel van een artikel in de Gezinsbondskrant (11/18) over voorlezen aan jonge kinderen.